Johannes Baptista Robertus bisschop Van Velde de Melroy
Apostolisch vicariaat Grave – Nijmegen
Bisschop Van Velde de Melroy – geboren te Brussel 1743 – wordt in 1794 benoemd tot de veertiende bisschop van het bisdom Roermond. Zijn benoeming vindt plaats in een roerige tijd. De politiek-militaire situatie die samenhangt met de Franse revolutie laat het niet toe, dat de bisschopszetel in de Sint-Christoffelkerk te Roermond in bezit kan worden genomen.
De Franse revolutie doet zijn invloed gelden op alle terrein in de maatschappij. De Fransen staan niet bekend om een welwillende houding ten opzichte van de kerk. Invoering van republikeinse wetgeving leidt ertoe dat kerkelijke goederen, kloosters en pastorieën in beslag worden genomen, veelal in het openbaar verkocht worden of voor niet-godsdienstige doeleinden worden bestemd. Bisschop Van Velde de Melroy weigert de eed van getrouwheid aan de Franse republiek af te leggen. De bisschopswijding vindt dan ook noodgedwongen in Düsseldorf plaats, dat onder Pruisisch gezag staat.
In 1801, onder zware Franse druk, stemt paus Pius VII in met de opheffing van alle bisdommen die zijn gelegen in de Franse republiek. Weliswaar komen er nieuwe bisdommen voor terug, maar het bisdom Roermond wordt opgeheven. Op verzoek van de Paus doet de bisschop afstand van het bisdom. De 53 parochies in de dekenaten Cuijk en Nijmegen vallen echter niet onder de opheffing omdat ze zijn gelegen in het gebied dat behoort tot de Verenigde Nederlanden. De bisschop vestigt zich in 1802 in Grave, dat centraal is gelegen in het gebied dat nog wel aan zijn hoedanigheid als bisschop is onderworpen. Een woning in de Rogstraat fungeert daarbij als apostolisch paleis en de Sint-Elisabethkerk als bisschopskerk.
De kerk is bijna twee eeuwen in Hervormde handen geweest en – niet in de laatste plaats door de schade opgelopen bij de Franse inval in 1794 – zwaar onderkomen geraakt. Om de kerk bisschoppelijke waardigheid te geven, levert de bisschop grote inspanningen om de kerk enigszins te herstellen. Het interieur wordt daarbij aangevuld met in Vlaanderen aangekochte kerkmeubelen; een rijk barok interieur zoals vandaag nog steeds te bewonderen is.
In 1810 brengt Napoleon zonder medeweten van de paus de restanten van het bisdom Roermond onder bij het bisdom Den Bosch. Verzet daartegen van de bisschop mag niet baten. Hij moet, bijna 70 jaren oud, zich in Parijs komen verantwoorden. De bisschop wordt verboden ooit nog een voet in zijn bisdom te zetten. Om het verbod kracht bij te zetten, wordt gedreigd met de doodstraf.
De bisschop vestigt zich te Brussel. Het contact met het mini-bisdom blijft niettemin in tact. In 1814 bevestigt paus Pius VII hem in zijn bisschoppelijke waardigheid over het vicariaat van Grave. Zijn gezondheid maakt echter, dat de bisschop in 1818 moet afzien van het vicariaat. Hij overlijdt op 22 januari 1824 te Brussel. Overeenkomstig zijn laatste wil worden zijn stoffelijke resten op het hoogkoor in de Sint-Elisabethkerk te rusten gelegd.
Meer informatie over de bisschop zie de site van het bisdom Roermond.